Trớ trêu: Chuyển nhầm 450 triệu, bị ngân hàng cấn trừ vì người nhận nợ tín dụng

(TVPLO) – Sau khi phát hiện chuyển nhầm 450 triệu đồng, nguyên đơn đã khởi kiện ngân hàng để yêu cầu hoàn trả số tiền.

Ông Hoàng Trọng Quỳnh (40 tuổi, ngụ TP.HCM) vừa phản ánh một vụ việc khá hy hữu liên quan đến chuyện ông chuyển nhầm tiền. Dù công an kết luận rằng ông chuyển nhầm, sau đó đã khởi kiện ra tòa nhưng đến nay, ông chưa thể lấy lại số tiền kia.

Chuyển nhầm tiền vào tài khoản đang nợ thẻ tín dụng

Ông Quỳnh cho biết, ngày 17-1-2022, ông có nhu cầu chuyển khoản 450 triệu đồng cho ông Lê T.T. Tuy nhiên, ông Quỳnh lại chuyển nhầm cho người khác.

Cụ thể, vào năm 2020, ông Quỳnh có nhờ ông Lê Anh Vũ làm bằng lái xe nên đã chuyển khoản và lưu số tài khoản của ông Vũ trong danh bạ ứng dụng Internet banking.

Trong lúc chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng A, ông Quỳnh đã bấm “Le” thì ứng dụng hiện “Le Anh Vu”. Ông Quỳnh sơ suất nên đã chuyển nhầm 450 triệu đồng vào tài khoản của ông Lê Anh Vũ mở tại ngân hàng B.

Khi phát hiện chuyển nhầm, ông Quỳnh nhờ ngân hàng A tra soát và gửi văn bản đến phía ngân hàng B để đề nghị hỗ trợthu hồi số tiền chuyển nhầm.

Ảnh minh họa.

Đến ngày 20-1-2022, ông Quỳnh được biết ngân hàng B (sau đây gọi là ngân hàng) đã có công văn phúc đáp với nội dung không có căn cứ để hỗ trợ thu hồi số tiền trên.

Vì vậy, ông Quỳnh đã làm đơn trình báo Cơ quan CSĐT Công an quận 1 (cũ), TP.HCM. Ngày 31-1-2023, cơ quan công an có thông báo, việc ông Quỳnh chuyển tiền nhầm cho ông Vũ là có cơ sở. Tuy nhiên, ông Vũ nợ thẻ tín dụng nên số tiền chuyển nhầm đã bị trừ nợ, số tiền còn lại vẫn còn trong tài khoản của ông Vũ.

Ông Quỳnh sau đó nhiều lần liên hệ ngân hàng nhưng không được giải quyết nên đã khởi kiện ngân hàng ra TAND TP ThủDầu Một, tỉnh Bình Dương (nay là TAND khu vực 15 – TP.HCM) yêu cầu trả lại 120 triệu đồng và ông Vũ trả lại 330 triệu đồng.

Quá trình giải quyết vụ kiện, tòa án đã tống đạt hợp lệ các văn bản tố tụng, nhưng ông Vũ không tham gia tố tụng, không có ý kiến phản hồi.

Tại phiên sơ thẩm vào tháng 3-2024, phía ngân hàng trình bày, sau khi nhận được yêu cầu của ông Quỳnh, ngân hàng không thể liên hệ được với ông Vũ nên họ không thể tự ý chuyển tiền trong tài khoản nếu không có yêu cầu của chủ tài khoản.

Ngân hàng chỉ là bên trung gian, là tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ thanh toán, mở tài khoản, thanh toán cho khách hàng. Ông Quỳnh cho rằng đã chuyển nhầm tiền nhưng đến nay chưa có căn cứ để xác định việc này nên dù qua tra soát thì trong tài khoản của ông Vũ vẫn còn số tiền 330 triệu đồng.

Ngân hàng không đồng ý trả lại cho ông Quỳnh số tiền 120 triệu đồng trừ nợ tín dụng. Bởi ông Vũ đang nợ tiền của ngân hàng nên khi trong tài khoản ông Vũ có tiền thì hệ thống sẽ tự động trừ để thu hồi nợ theo thỏa thuận trong hợp đồng kiêm đề nghị mở thẻ tín dụng.

“Hiện nay, ngân hàng không liên hệ được với ông Vũ và ông Vũ cũng không tham gia phiên tòa. Khi nào ông Quỳnh chứng minh được số tiền trên là do chuyển nhầm, ngân hàng mới đồng ý trả lại 330 triệu đồng trong tài khoản của ông Vũ” – phía ngân hàng nói tại tòa.

Tòa sơ thẩm: Ngân hàng phải trả lại tiền chuyển nhầm đã trừ nợ tín dụng

Sau khi xem xét, HĐXX sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Quỳnh, tuyên ngân hàng phải trả lại 120 triệu đồng, ông Vũ phải trả lại 330 triệu đồng cho ông Quỳnh.

Tòa án sơ thẩm nhận định, trước và sau ngày 17-1-2022, ông Quỳnh và ông L.T.T có nhiều giao dịch chuyển tiền với nhau; theo thông báo của cơ quan công an “căn cứ kết quả xác minh, việc ông Quỳnh chuyển nhầm tiền vào tài khoản ông Vũ là có cơ sở; ông Vũ bị nợ xấu thẻ tín dụng nên ngân hàng đã trừ tiền vào khoản nợ tín dụng…”. Do đó, việc ông Quỳnh chuyển nhầm tiền cho ông Vũ là có căn cứ chấp nhận.

Theo HĐXX, Thông tư số 23/2014/TT-NHNN về việc hướng dẫn việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán quy định, chủ tài khoản có nghĩa vụ thông báo, hoàn trả tiền được chuyển nhầm vào tài khoản. Điều 579 BLDS, người chiếm hữu, người sử dụng tài sản của người khác mà không có căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả cho chủ sởhữu…

Như vậy, ông Quỳnh đã chuyển nhầm tiền nên buộc ông Vũ phải trả lại. Tuy nhiên, ông Vũ đang nợ tín dụng 120 triệu nên ngân hàng đã trích thu nợ tự động. Nên việc ông Quỳnh yêu cầu ông Vũ trả lại số tiền 330 triệu đồng là có căn cứ chấp nhận.

Theo tòa sơ thẩm, dù ông Vũ và ngân hàng thỏa thuận trích nợ/tất toán các khoản, nhưng 120 triệu đồng là số tiền ông Quỳnh chuyển nhầm chứ không phải tiền của ông Vũ, nên ngân hàng trích thu nợ tự động 120 triệu đồng trong tài khoản của ông Vũ thì phải trả lại cho ông Quỳnh. Ngân hàng được quyền khởi kiện ông Vũ tại vụ án khác đối với khoản nợ thẻ tín dụng nếu có yêu cầu.

Tòa phúc thẩm bác yêu cầu đòi lại tiền chuyển nhầm

Sau phiên sơ thẩm, ngân hàng đã kháng cáo. Ông Vũ vẫn vắng mặt trong quá trình tòa án thụ lý, xét xử phúc thẩm.

Tại phiên phúc thẩm vào tháng 8-2024, đại diện VKSND tỉnh Bình Dương (nay là VKSND TP.HCM) nêu quan điểm: Dù giữa ông Vũ và ngân hàng có thỏa thuận trích nợ/tất toán các khoản, nhưng 120 triệu đồng là của ông Quỳnh chuyển nhầm, không phải là tiền của ông Vũ nên ngân hàng phải trả lại ông Quỳnh số tiền này. Còn số tiền ông Vũ nợ thẻ tín dụng, ngân hàng được quyền khởi kiện ông Vũ tại vụ án khác.

Cũng theo đại diện VKS, cấp sơ thẩm xác định ngân hàng là bị đơn và ông Vũ là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là chưa chính xác. Cần xác định lại tư cách tố tụng của đương sự, việc này không làm thay đổi bản chất đường lối giải quyết vụán.

VKS đề nghị HĐXX phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm về tư cách tố tụng của các đương sự: bị đơn là ông Vũ, ngân hàng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

HĐXX phúc thẩm nhận định, ông Vũ với phía ngân hàng thỏa thuận ngân hàng có quyền trích thu nợ tự động khi ông Vũ nợtiền. Do đó, khi ông Quỳnh chuyển 450 triệu đồng vào tài khoản của ông Vũ thì cùng ngày 17-1-2022, hệ thống trích thu tựđộng của ngân hàng đã trích thu tiền nợ của ông Vũ. Ngân hàng không trích thu sau khi đã biết ông Quỳnh chuyển nhầm tiền.

Ông Quỳnh khởi kiện ngân hàng với tư cách bị đơn là chưa đúng. Bởi, ngân hàng không giữ tài sản (tiền) của ông Quỳnh; ông Vũ là chủ tài khoản này và đang chiếm giữ tiền của ông Quỳnh chuyển vào. Như vậy, ông Vũ là người bị kiện mới đúng.

Đối với số tiền 120 triệu đồng ngân hàng B trích thu tự động trước khi nhận được văn bản đề nghị hỗ trợ việc chuyển nhầm tiền. Phía ngân hàng không trích thu khi biết đã chuyển nhầm và không thể biết nguồn tiền chuyển vào tài khoản của ông Vũ là như thế nào, của ai. Trường hợp có căn cứ chứng minh ông Quỳnh chuyển nhầm tiền vào tài khoản của ông Vũ mà ngân hàng đã trích thu tiền nợ nay có nghĩa vụ trả lại, thì trường hợp này xác định ngân hàng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án.

Từ nhận định trên, tòa phúc thẩm đã tuyên chấp nhận yêu cầu kháng cáo của phía ngân hàng và không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Quỳnh.

Khởi kiện lại bị đình chỉ giải quyết, phải làm đơn yêu cầu giám đốc thẩm

Sau phiên phúc thẩm, tháng 4-2025, ông Quỳnh đã nộp đơn đến TAND Thủ Dầu Một để khởi kiện, yêu cầu bị đơn là ông Vũ hoàn trả 330 triệu đồng; ngân hàng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trả lại 120 triệu đồng tiền đã thu nợ thẻ tín dụng của ông Vũ.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ, TAND Thủ Dầu Một cho rằng, đối chiếu yêu cầu khởi kiện của ông Quỳnh với yêu cầu khởi kiện của ông Quỳnh đã được giải quyết tại bản án sơ thẩm tháng 3-2024 và bản án phúc thẩm vào tháng 8-2024 là cùng một quan hệ tranh chấp, đối tượng và nội dung yêu cầu.

TAND Thủ Dầu Một đã đình chỉ giải quyết vụ án, do đơn khởi kiện của ông Quỳnh thuộc trường hợp sự việc đã được giải quyết bằng bản án có hiệu lực pháp luật của tòa án, theo điểm c Khoản 1 Điều 192 BLTTDS.

Đến tháng 8-2025, TAND TP.HCM đã mở phiên họp xem xét kháng cáo của ông Quỳnh và giữ nguyên quyết định đình chỉ vụán.

Theo TAND TP.HCM, bản án phúc thẩm vào tháng 8-2024 đã có hiệu lực pháp luật và tuyên không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Quỳnh về việc tranh chấp về đòi tài sản đối với bị đơn ngân hành B và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Vũ. Tòa án không được thụ lý, giải quyết, xét xử lại theo quy định của pháp luật. Cạnh đó, ông Quỳnh kháng cáo nhưng không cung cấp được chứng cứ chứng minh.

Do đó, TAND TP Thủ Dầu Một (nay là TAND khu vực 15 – TP.HCM) đã ban hành quyết định đình chỉ giải quyết vụ án là có căn cứ.

Ngày 22-12-2025, ông Quỳnh cho biết đã làm đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm gửi đến Viện trưởng VKSND Tối cao và Chánh án TAND Tối cao, đề nghị hủy bản án phúc thẩm tháng 8-2024 và giữ nguyên bản án sơ thẩm tháng 3-2024.