(TVPLO) – Công lý không phải là món hàng để mang ra bán buôn, đổi chác. Nhưng những bị cáo, bị án, đương sự đã dùng tiền đểtác động; còn những quan tòa thì vì tiền mà đổi trắng thay đen, bẻ cong công lý.
Sắp tới đây những cựu quan tòa – trong đó có cựu phó chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng Phạm Việt Cường sẽ phải hầu tòa trong vai trò bị cáo. Đó là hình ảnh trái ngược hết sức đớn đau, không chỉ đối với những người trong cuộc và người thân của họ.
Cơ quan điều tra VKSND Tối cao vừa có kết luận điều tra vụ án đưa, nhận, môi giới hối lộ xảy ra tại TAND Cấp cao tại Đà Nẵng và một số tỉnh, thành. Nhìn danh sách 23 bị can – phần lớn đều là cựu thẩm phán, cựu kiểm sát viên và luật sư… – hẳn nhiều người thấy rất phẫn nộ. Thế nhưng ngay sau đó, nhiều người lại có cảm giác xót xa, bởi chính những người từng thực thi công lý lại biến công lý trở thành món hàng để đem ra ngã giá nhằm thu lợi bất chính.
Thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật là một nguyên tắc hiến định. Đây cũng là nguyên tắc quan trọng cốt lõi trong hoạt động xét xử. Ấy thế mà ở đây, các thẩm phán – những quan tòa cầm cân nảy mực, nhân danh Nhà nước khi xét xử lại cố tình quên đi những điều cơ bản nhất là “độc lập” và “chỉ tuân theo pháp luật”.
Điển hình trong vụ án là cựu phó chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng Phạm Việt Cường. Ông ta bị cáo buộc đã nhận hàng trăm triệu đồng để “giải quyết” đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm của một vụ án dân sự, một vụ kinh doanh thương mại và giảm nhẹ cho hai bị cáo trong một vụ hình sự. Các buổi thỏa thuận đều xảy ra tại phòng làm việc của ông – nơi đáng lẽ chỉ dành để làm việc, nghiên cứu hồ sơ nhằm tìm ra sự thật khách quan của vụ án.
Hay như nữ phó phòng giám đốc kiểm tra của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng Nguyễn Thị Nga – người bịcáo buộc đã sử dụng các mối quan hệ có được từ công việc để tham gia 10 vụ môi giới hối lộ với số tiền gần 7 tỉ đồng. Bà Nga đã móc nối với kiểm sát viên, luật sư… làm cầu nối trung gian cho các bị cáo, bị án, đương sự hoặc người quen kết nối đến những người có thẩm quyền giải quyết vụán. Từ đó, các bị cáo, bị án hoặc đương sự trong các vụ án hình sự, dân sự, kinh doanh thương mại đã được xét xử theo hướng có lợi.
Nói cách khác, những bị cáo, bị án, đương sự đã dùng tiền để tác động; còn những quan tòa (hiện đang là bị can trong vụ án nói trên) đã vì tiền mà đổi trắng thay đen, bẻ cong sự thật và bóp méo công lý.
“Vô phúc đáo tụng đình”, người dân chẳng đặng đừng mới phải lôi nhau ra chốn công đường đểnhờ quan tòa phán xử. Đó cũng là tinh thần thượng tôn pháp luật, là ứng xử văn minh trong xã hội pháp quyền. Đến tòa, người dân không chỉ chờ một phán quyết mà hơn hết, họ gửi gắm vào đó một niềm tin công lý. Họ tin rằng tòa án sẽ cho họ lẽ phải và sự công bằng – dù họ là bên thắng hay thua, bên nguyên hay bị.
Thế nhưng vụ việc tại TAND Cấp cao tại Đà Nẵng và một số tỉnh, thành đã ít nhiều khiến người dân giảm đi sự yên tâm khi đặt niềm tin vào phán quyết của tòa. Bởi trước giờ người dân luôn nghĩ rằng: “Các phán quyết của tòa luôn dựa trên sự thật khách quan; luôn tựa vào lẽ phải và công bằng; luôn soi rọi dựa trên quy định pháp luật”.
Mới thấy, một khi người thực thi công lý lại đi bóp méo công lý thì sẽ gây nên hậu quả thế nào! Vậy nên việc Cơ quan điều tra VKSND Tối cao quyết liệt vào cuộc nhằm đưa sự việc ra ánh sáng, xửnghiêm những “con sâu làm rầu nồi canh”… là điều rất đáng hoan nghênh.
Công lý không phải là món hàng để mang ra bán buôn, đổi chác! Sắp tới đây, những người làm sai sẽphải nhận lãnh bản án nghiêm khắc tương xứng với tính chất, mức độ hành vi của họ. Điều này cũng góp phần củng cố niềm tin của người dân vào công lý, vào các cơ quan tiến hành tố tụng.
Nhưng trên hết, chúng ta phải có cơ chế để những người thực thi pháp luật luôn giữ được sựliêm chính, công bằng. Bởi liêm chính là chiếc khiên để bảo vệ công lý, bảo vệ niềm tin và sự tín thác của người dân vào các cơ quan tố tụng.
Muốn làm được điều này, như PGS-TS Trần Văn Độ, nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao, đã nói Nhà nước cần triển khai các giải pháp đồng bộ để “4 không”: Không thể tham nhũng (tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật, bịt kín các kẽ hở, lỗ hổng trong quản lý có thể dẫn tới tham nhũng); không muốn tham nhũng (xây dựng ý thức tự giác, đạo đức, văn hóa liêm chính trong toàn xã hội); không cần tham nhũng (đảm bảo điều kiện sống, làm việc, thu nhập chính đáng, đầy đủ cho đội ngũ cán bộ, công chức để họ không vì áp lực cuộc sống mà tham nhũng); không dám tham nhũng (nâng cao hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án tham nhũng).
NGUYỄN QUÝ
https://plo.vn/khong-the-mua-ban-cong-ly-post852913.html
