(TVPLO) – Trong không khí rạo rực của mùa xuân, khi hoa mai, hoa đào đua nhau khoe sắc và lòng người ngập tràn niềm vui, rượu bia dường như trở thành một phần không thể thiếu trên mỗi bàn tiệc, góp phần làm Tết thêm nồng ấm. Tuy nhiên, nếu sa đà quá chén, nó có thể biến thành cơn ác mộng cho không ít gia đình. Ở đâu đó, tiếng cười có thể bị thay thế bằng nước mắt, những ngày Tết hân hoan đôi lúc trở thành nỗi ám ảnh bởi các hành vi thiếu kiểm soát và vô trách nhiệm.
Luật sư, Quản tài viên: Thạc sĩ Lê Hồng Quang
Khi ly rượu tràn qua ranh giới
Tết đến, rượu bia như một phần của những câu chuyện ngày xuân. Ly rượu đưa lên, lời chúc tụng thêm rộn ràng, tình thân thêm gắn kết. Nhưng đôi khi, phía sau những tiếng cụng ly ấy là một câu chuyện khác, trầm buồn hơn – khi men say làm người ta lạc mất bản thân, vượt qua những ranh giới vốn dĩ phải được giữ gìn. Rượu, khi ở mức vừa phải, là chất xúc tác cho những câu chuyện bên bàn tiệc, cho tiếng cười rộn ràng giữa bạn bè, và đôi khi là lời thổ lộ chân thành ẩn sâu trong lòng. Nhưng khi vượt quá giới hạn, rượu không còn là bạn đồng hành của niềm vui, mà trở thành khởi đầu cho những bi kịch nhỏ nhặt nhưng đau lòng.
“Chén chú chén anh” hay “ép uống đến hơi cuối cùng”
Tết mà, không chúc nhau vài ly thì còn gì là tình cảm? Nhưng đừng nhầm, nhiều nơi, tình cảm được đo bằng độ cồn trong máu. Một người từ chối uống ư? Không thể! “Không uống là không tôn trọng anh em!” Và thế là bao câu chuyện vui sum họp bỗng biến thành những cuộc “đấu khẩu” trên bàn tiệc, thậm chí có người còn bị ép đến mức phải nhập viện.
Khi say, nhiều người quên rằng rượu không chỉ làm họ mất tỉnh táo, mà còn làm mất đi phần “người” trong họ. Ép người khác uống rượu, mặc cho người ta từ chối hay khó chịu, chẳng khác gì ép họ bước vào con đường nguy hiểm mà chính mình đã lún sâu. Có những câu nói, “Nam vô tửu như kỳ vô phong,” tưởng là vui, hóa ra lại là cái cớ để lấn át quyền tự chủ của người khác. Truyền thống chúc Tết vốn là nét đẹp văn hóa, nhưng khi biến tướng thành những cuộc ép rượu vô độ, nó lại trở thành gánh nặng. Những lời mời rượu, mời bia đầy vẻ thách thức, những câu nói đùa như “không uống là không nể mặt” vô tình đẩy người khác vào tình thế khó xử. Hệ quả không chỉ là những cơn say mất kiểm soát, mà còn có thể dẫn đến tai nạn giao thông, bạo lực gia đình, hay thậm chí những bi kịch lớn hơn. Mời nhau ly rượu chúc Tết là phong tục đẹp, nhưng ép nhau uống đến say mềm thì không còn vui chút nào. Theo quy định pháp luật, nếu ép người khác uống rượu bia dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, bạn có thể bị phạt hành chính từ 1.000.000 – 3.000.000 đồng. Chưa kể, nếu người bị ép gặp tai nạn do say xỉn, bạn còn đối diện nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nữa đấy!
Cuộc gặp gỡ của men say và “Chuyện con nhà người ta”
Chuyện bắt đầu từ mấy ly rượu, ly bia. Lúc đầu, ai nấy đều hồ hởi: “Năm mới, làm ly lấy hên!”, rồi thì “Không say không về!”. Ly đầu, mặt người còn đỏ hồng rạng rỡ. Ly thứ hai, giọng người đã bắt đầu nhấn nhá sâu lắng. Ly thứ ba, câu chuyện bất ngờ rẽ sang… nhà hàng xóm.
“Con tôi năm nay được giấy khen học giỏi đấy!” – một bác hớn hở khoe. Lập tức, một bác khác chen vào: “Giấy khen thì con tôi năm nào chả có! Nhưng năm nay nó còn giành giải nhất cờ vua nữa cơ!”. Câu chuyện, từ một lời chúc mừng nhẹ nhàng, trở thành một cuộc chiến ngầm: con ai giỏi hơn?
Thế là, men rượu hòa quyện với lòng tự hào thái quá. Những câu chuyện không đầu không cuối được dựng lên. “Con anh thế này, con tôi thế kia!” – chẳng mấy chốc, lời nói nặng nề hơn, và cái bàn rượu bỗng hóa đấu trường “huyền thoại gia đình”. Nếu không cẩn thận, những lời nói đùa vô ý, hoặc chút tự ái bị khơi trúng, có thể biến cuộc vui thành trận cãi vã nảy lửa.
Rượu bia là chất xúc tác hoàn hảo để nhiều bậc phụ huynh khoe con. Thành tích học tập, công việc, hay cả ngoại hình của con nhà mình đều được “tô son điểm phấn” hết mức.
Khoe khoang và lời nói vô ý như vết dao cứa vào lòng người khác, việc khoe thành tích của con cái, tài sản của mình hay hỏi thăm đời tư mà không suy nghĩ kỹ lưỡng đôi khi vô tình làm tổn thương người khác. Sự bực tức, ganh ghét, hay nỗi buồn bị khơi gợi khiến những ngày Tết không còn trọn vẹn, tình thân hữu sứt mẻ.
Tết, Karaoke và những anh hùng nốc chén
Mỗi độ xuân về, cái không khí rộn ràng của ngày Tết lại khiến lòng người phấn khích. Đặc biệt là sau vài ly rượu, các giọng ca ẩn dật suốt năm bỗng chốc tỏa sáng. Chú Năm “hoàng tử bolero” bỗng hóa thành Tuấn Ngọc, cô Út biến mình thành Cẩm Ly, và anh Tư sau vài chén rượu… trở thành “quái kiệt của làng rock Việt”. Khi độ cồn tăng cao, âm thanh của những giọng ca cũng “leo thang”. Những chiếc loa được vặn hết công suất, những bài hát lạc nhịp, lạc tông khiến hàng xóm chỉ biết thở dài. Ban ngày đã đành, những tiếng hát karaoke “vô tư” này còn vang lên giữa đêm khuya làm hàng xóm không thể ngủ, trẻ con giật mình khóc thét – tất cả chỉ vì vài phút vui vẻ của một nhóm người đã chẳng còn kiểm soát được bản thân. Nên nhớ rằng, hát karaoke gây ồn ào trong khung giờ từ 22h ngày hôm trước đến 6h sáng ngày hôm sẽ bị phạt đến 1 triệu đồng. Trong mọi thời gian, hành vi gây tiếng ồn vượt mức cho phép có thể bị phạt từ 1.000.000 – 160.000.000 đồng.
Tết, rượu, và… Những con bài “Nổ”
Hãy tưởng tượng một bữa tiệc tất niên rôm rả. Lúc đầu, mọi người nâng ly chúc mừng năm mới, chúc nhau phát tài phát lộc. Nhưng càng uống, tiếng nói càng lớn, gương mặt đỏ bừng như… trái cà chua chín. Đến lúc chẳng còn phân biệt được đâu là “chúc mừng” và đâu là… “khích bác.” Rượu vào, lời ra, rồi chẳng hiểu từ đâu xuất hiện một bộ bài. “Cho vui thôi mà!” – ai đó khởi xướng. Thế là bàn tiệc bỗng hóa sòng bài. Ban đầu, chỉ là vài đồng bạc lẻ gọi là “lấy hên,” nhưng chẳng mấy chốc, con số bắt đầu nhảy múa như thể đang biểu diễn xiếc.
Nhưng “cuộc vui” này chẳng kéo dài. Khi hầu bao bắt đầu cạn kiệt, những lời lẽ ban đầu đầy tình thân lại hóa thành những cú đập bàn, những tiếng gằn giọng. “Anh ăn gian!” – một tiếng hét vang lên. Và rồi, từ cãi vã, mâu thuẫn leo thang, có khi còn dẫn đến ẩu đả, làm xáo trộn cả một ngày xuân đáng lẽ phải ấm êm.
Nhưng đỉnh cao của bi hài kịch là khi cảnh sát xuất hiện. Ai nấy mặt mày méo xệch, không phải vì tiếc tiền thua, mà là vì sợ… lên phường. Tết mà, ai lại muốn “mở hàng” năm mới ở nơi này chứ?
Hãy ghi nhớ trong đầu là mọi hành vi đánh bạc trái phép nếu chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị phạt hành chính đến 2.000.000 đồng. Nếu tổng số tiền của cả chiếu bạc thu được từ 5 triệu đồng trở lên thì tất cả những người tham gia đều có thể bị xử lý hình sự.
Đàn ông thật sự hay chỉ là cơn say?
Tết đến xuân về, mâm cỗ đoàn viên đâu chỉ có bánh chưng xanh, thịt mỡ dưa hành mà còn không thể thiếu ly rượu nâng chúc nhau năm mới. Một anh ngật ngưỡng, mặt đỏ như gấc, hô vang: “Uống rượu là phải hết mình, đàn ông mà không cạn ly là… sợ vợ!” Cả bàn cười ầm, nhưng tiếng cười ấy lại nhanh chóng hoá thành cuộc tranh cãi. Anh bạn bên cạnh, vốn giữ chừng mực, chậm rãi đáp: “Sợ vợ là chuyện bình thường, đàn ông khôn ngoan là biết yêu thương, nhường nhịn, chứ không phải ép rượu người khác mà gọi là bản lĩnh.”
Thế là chén rượu vốn để chúc Tết nay trở thành công cụ “so đo nam tính.” Một bên đòi chứng minh mình không sợ vợ bằng cách uống đến say khướt, mặt cắm vào mâm cơm. Một bên lại cố gắng giảng hòa, cuối cùng cũng chẳng giữ được bình tĩnh. Kết quả, lời qua tiếng lại, bầu không khí ngày xuân dần tan biến, chỉ còn lại những gương mặt đỏ gay và tiếng thở dài của những người phụ nữ phải thu dọn chiến trường.
Tết, rượu, và câu chuyện “ngày xửa ngày xưa”
Tết đến, xuân về, ấy là dịp người ta tìm về bên gia đình, bạn bè, nâng chén rượu đầu xuân, kể chuyện vui, chúc nhau phúc lộc đầy nhà. Ban đầu là một vài câu chúc tụng đầy duyên dáng: “Chúc ông năm nay làm ăn phát đạt!”, “Chúc bà sức khỏe như tiên đồng ngọc nữ!” Nhưng chỉ cần vài ly, ánh mắt bắt đầu đỏ hoe, lời nói cũng mặn hơn. Và thế là chuyện “ngày xửa ngày xưa” được khơi lại, từ cái chuyện ông hàng xóm chặt nhầm cành đào nhà mình 5 năm trước, đến chuyện bác cả “nói câu không vừa tai” từ thời chiến tranh lạnh (!) Rượu chảy, câu chuyện cũng chảy, nhưng thay vì như dòng suối dịu dàng, nó hóa thành thác lũ cuồn cuộn, quét sạch cả không khí đoàn viên.
Câu chuyện xưa chẳng còn chỉ là “kể cho vui” mà nhanh chóng biến thành lời buộc tội: “Ngày đó, chú bảo anh giàu nên anh coi thường chú nghèo, giờ thì chú giàu, chú có dám nói nữa không?” Hay: “Anh bảo tôi mượn cái xe đạp mãi chưa trả, mà anh có biết tôi phải kiếm tiền sửa mấy lần mới dám trả anh không?” Những lời châm chọc, đôi khi pha chút men rượu, chẳng còn hương vị Tết mà hóa thành lửa đốt cháy cả mâm cỗ.
Rượu cạn, tình thân cũng dần… tan. Đôi mắt đỏ giờ không chỉ vì men say, mà còn vì giận hờn chất chồng. Bữa tiệc đầu năm đáng lẽ vui vẻ, hóa ra lại là nơi khơi dậy những mâu thuẫn vốn chẳng đáng nhớ. Có khi mâu thuẫn ấy còn kéo dài hơn cả mùa xuân.
Tết đoàn viên hay Tết chia gia tài?
Rượu là mồi lửa làm bùng lên những mâu thuẫn tiềm ẩn, là ngọn lửa âm ỉ đốt cháy tình thân. Ngày đầu năm mới, ông bà, cha mẹ, con cháu mới có dịp sum họp quây quần bên mâm cơm ngày mới, thay vì chúc tụng nhau, có nhà lại biến Tết thành phiên tòa gia đình. Những tranh chấp về tài sản, vốn là vấn đề nhạy cảm, lại dễ bùng phát hơn sau những chén rượu. Ngày sum họp, chuyện chia tài sản, thừa kế thường được lôi ra bàn luận, đôi khi dẫn đến tranh cãi, mâu thuẫn không đáng có. Lời qua tiếng lại, bữa cơm đoàn tụ trở thành chiến trường rồi cuối cùng là tuyên bố không thèm nhìn mặt nhau.
Lời nhắc nhở mùa xuân
Tết là thời gian để yêu thương, kết nối và xây dựng những ký ức đẹp. Đừng để những hành vi kém văn minh hay thiếu suy nghĩ làm mất đi giá trị tốt đẹp của mùa xuân. Hãy cư xử với sự tôn trọng, trách nhiệm và ý thức, để Tết thực sự là dịp đoàn viên, chứ không phải khởi nguồn cho những nỗi đau hay mâu thuẫn.
Hãy để men say dừng lại ở niềm vui, đừng để nó lấn qua ranh giới của sự tôn trọng. Một mùa xuân đẹp nhất không phải là mùa xuân của những bàn tiệc ê hề, rượu bia tràn trề mà là mùa xuân của sự tôn trọng, sẻ chia, và biết đâu là điểm dừng cho cả tình yêu lẫn rượu bia.
Hãy nhớ rằng, mỗi hành vi đều để lại hậu quả. Trân trọng ngày Tết không chỉ là giữ gìn những nét đẹp truyền thống mà còn là sống đúng với giá trị đạo đức và pháp luật. Một mùa xuân an lành, hạnh phúc chỉ đến khi chúng ta biết xây dựng nó bằng tình yêu thương và sự tử tế. Tết không chỉ là thời khắc đón năm mới, mà còn là dịp để nhìn lại bản thân, để sống trách nhiệm hơn với chính mình và những người xung quanh. Đừng để những thói quen xấu và hành động bốc đồng làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng của ngày Tết.
Hãy cùng nhau giữ cho Tết là mùa của niềm vui, mùa của yêu thương và đoàn viên thực sự. Xuân vui chỉ trọn vẹn khi mọi người đều ý thức tuân thủ pháp luật, giữ an toàn cho chính mình và cộng đồng.
Đừng để những ly bia, chén rượu làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp của ngày Tết.
Cười nhiều, uống ít – Tết sẽ mãi là những ngày xuân hạnh phúc!
Luật sư, Quản tài viên: Thạc sĩ Lê Hồng Quang – Công ty luật Hà Phi; Trọng tài viên Trung tâm TT Thương mại TP.HCM (TRACENT); Thành viên Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Hội nhập quốc tế (IRLIE)
