(TVPLO) – Tại buổi tham vấn pháp luật miễn phí dành cho các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) và Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE) vào sáng ngày 03/11/2025, tại B-TT10-01, Khu nhà ở Ngân Hà Vạn Phúc, phường Vạn Phúc, quận Hà Đông (cũ), Thành phố Hà Nội. Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm(TTLCC) tổ chức buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến. Với việc trợ giúp pháp lý là một chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước dành cho những người không có khả năng sử dụng dịch vụ pháp lý có thu phí, theo đó người nghèo, người yếu thế trong xã hội được sử dụng dịch vụ pháp lý miễn phí khi có vướng mắc, tranh chấp pháp luật.
Trong quá trình hoạt động của Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) thường xuyên phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) luôn xem công tác trợ giúp pháp lý góp phần giúp người dân giảm nghèo về pháp luật, do đó, Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2006 và Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2017 đều xác định người nghèo là nhóm đối tượng ưu tiên đầu tiên trong các nhóm đối tượng được trợ giúp pháp lý…
Đồng thời, truyền tải nội dung trên các trang tin điện tử, mạng xã hội, tạp chí in như: www.huongnghiepthitruong.vn (Viện IMRIC); www.chinhsachphapluat.vn (Viện IRLIE); www.tuvanphapluatvietnam.vn (Trung tâm TVPLMS); www.thamvanphapluat.vn (Trung tâm TTLCC); www.nghiencuupldautu.vn và www.phattrienspcongnghe.vn (Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam “AVRCIPL”); www.bestlife.net.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn (liên kết Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam); www.vanhoacongdong.vn (Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam)…
Như vậy, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương, Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm về công tác trợ giúp pháp lý cho người nghèo, người yếu thế được triển khai đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc và được thực hiện thường xuyên, trong đó chú trọng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người yếu thế như: thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về trợ giúp pháp lý ở cơ sở; nâng cao năng lực đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ người tham gia trợ giúp pháp lý…
Cùng với đó, các hoạt động trợ giúp pháp lý được Viện IMRIC; Viện IRLIE; Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm tuyên truyền về các vụ việc trợ giúp pháp lý, với mong muốn ngày càng được nâng cao, nhiều vụ việc thành công, hiệu quả như người được trợ giúp pháp lý được tuyên không có tội hoặc được tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh hay thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị trong cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân…Đặc biệt, trongsuốt thời gian qua trợ giúp pháp lý đã thể hiện rất tốt vai trò của mình trong việc đảm bảo việc xét xử vụ việc khách quan, đúng người, đúng tội, tránh được oan sai cho người dân cũng như đã thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho người nghèo, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Trợ giúp pháp lý đã giúp người dân sử dụng pháp luật khi có tranh chấp, vướng mắc, giúp người dân “giảm nghèo về pháp luật”, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, người dân yên tâm lao động để giảm nghèo về kinh tế…
Tại buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí lần này, các luật gia, luật sư, tư vấn viên, cộng tác viên tư vấn pháp luật của Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) đã tham vấn về hai trường hợp cụ thể như sau:
Trường hợp thứ nhất: Mua bán đất bằng giấy tay, giờ muốn đòi lại có được không?
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Ở thời điểm hiện nay, tôi có quyền yêu cầu lấy lại phần đất đã bán và yêu cầu bên mua hoàn trả số tiền? Giao dịch năm 2017 có còn giá trị ràng buộc theo pháp luật hay không?
Có thể hiểu, lâu này nhiều người từng bán vội đất bằng giấy tay với giá rẻ, đến khi giá đất tăng cao lại muốn đòi lại. Tuy nhiên, người bán không thể đơn phương lấy lại đất chỉ vì giá tăng, mà nên hỗ trợ người mua hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan.
Căn cứ Bộ luật Dân sự 2015 và khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024, hợp đồng chuyển nhượng nhà đất bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực. Nếu giao dịch không tuân thủ quy định này, về nguyên tắc sẽ bị coi là vô hiệu do vi phạm hình thức.
Tại Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 mở ra ngoại lệ: nếu một hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch, Tòa án có thể công nhận hiệu lực của hợp đồng, dù chưa công chứng hay chứng thực.
Do đó, ở trường hợp này, việc mua bán giữa hai bên là tự nguyện, ổn định nhiều năm, bên mua đang sử dụng đất hợp pháp, không tranh chấp, nên người bán không có quyền đơn phương đòi lại đất chỉ vì giá đất tang…Điều đúng đắn nhất mà quý doanh nhân nên làm là hỗ trợ bên mua hoàn thiện thủ tục pháp lý, giúp họ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo đúng quy định.
Việc hoàn trả số tiền và lấy lại đất chỉ có thể xảy ra nếu hai bên thỏa thuận lại hoặc bên mua đồng ý. Ngược lại, nếu anh Hà khởi kiện với lý do “giá đất tăng”, khả năng thắng kiện gần như không có. Không chỉ bị coi là thiếu thiện chí, anh còn có thể phải chịu án phí dân sự nếu Tòa án bác yêu cầu.Pháp luật luôn bảo vệ sự ổn định của các giao dịch dân sự tự nguyện, trung thực. Không ai có thể đòi lại tài sản đã chuyển nhượng hợp pháp chỉ vì giá trị của nó thay đổi theo thời gian…
Trường hợp thứ hai: Đất hết thời hạn nhưng không gia hạn thì có bị thu hồi?
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Tôi có thửa đất nông nghiệp đang canh tác thì phát hiện ra đã quá hạn sử dụng trên giấy. Xin hỏi, đất hết thời hạn nhưng không gia hạn thì có bị thu hồi không?
Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 172 Luật Đất đai năm 2024, thì thời hạn giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sử dụng đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất là rừng trồng trong hạn mức quy định tại Điều 176 của Luật này là 50 năm. Khi hết thời hạn sử dụng đất, thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại điểm này mà không phải làm thủ tục gia hạn.
Do đó, so với Luật Đất đai 2013 thì Luật Đất đai 2024 không có thay đổi về thời hạn sử dụng đất, thời hạn giao đất vẫn là 50 năm. Thế nhưng, có điểm mới rất quan trọng so với Luật Đất đai 2013 là khi hết thời hạn sử dụng đất thì người có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại điểm này mà không phải làm thủ tục gia hạn. Đây là quy định mới của Luật Đất đai 2024 nhằm tạo thuận lợi cho người dân và giảm thủ tục hành chính không cần thiết.
Vì vậy, trường hợp của bạn là đất nông nghiệp đang trồng rừng sản xuất, trong hạn mức giao đất quy định với thời hạn là 50 năm, dù đã hết thời hạn sử dụng đất cũng không cần phải làm thủ tục gia hạn vẫn không bị thu hồi.
Xin khuyến nghị, đối với trường hợp cho thuê đất nông nghiệp đối với cá nhân thì thời hạn là không quá 50 năm. Khi hết thời hạn thuê đất, cá nhân nếu có nhu cầu thì được Nhà nước xem xét tiếp tục cho thuê đất nhưng không quá 50 năm.
Viện trưởng Viện IMRIC Hồ Minh Sơn – Giám đốc Trung tâm TTLCC
